Werknemersparticipatie: hoe kan dat?.

Het vinden en behouden van werknemers is in deze tijd steeds vaker een uitdaging. Als ondernemer wilt u goede werknemers natuurlijk graag binden aan uw bedrijf. Daarom is er steeds meer aandacht voor werknemersparticipaties. Maar wat is dat precies? En welke mogelijkheden zijn er?

Werknemersparticipatie: binden van medewerkers

Bij een werknemersparticipatie kiest een werkgever ervoor zijn werknemers meer te betrekken bij het bedrijf door financiële betrokkenheid te creëren. Werknemers kunnen profiteren van jaarlijkse resultaten en de waardeontwikkeling van het bedrijf. Soms kunnen werknemers ook bijdragen aan ondernemingsbeslissingen. Werknemersparticipaties verhogen in veel gevallen de betrokkenheid van werknemers. Het stimuleert de intrinsieke motivatie van de werknemer.

Het verschil met een bonus

Het voordeel van een bonus is dat dit een eenvoudige manier is om werknemers te belonen. Vaak zijn bonussen gekoppeld aan het halen van bepaalde doelen (targets) of een uitstekende inzet in een bepaalde periode. Het nadeel van een bonus is dat het enkel gericht is op de korte termijn. Een bonus geeft meestal geen lange termijn binding met het bedrijf.

Werknemersparticipatie in alle rechtsvormen

In vrijwel alle rechtsvormen is het mogelijk te kiezen voor een werknemersparticipatie. Dit wordt meestal gedaan in een besloten vennootschap (BV), maar kan ook zeker in een coöperatie of in een naamloze vennootschap (NV). Daarnaast is een werknemersparticipatie in een vennootschap onder firma (VOF) mogelijk.

Vijf soorten werknemersparticipatie

Er zijn grofweg vijf soorten van werknemersparticipatie, namelijk aandelen, certificaten van aandelen, opties, winstdeling en Stock Appreciation Rights (SARs). Ook is een combinatie mogelijk.

Aandelen

Op het moment dat werknemers een aandeel bezitten, hebben ze daarmee ook zeggenschap. Dit betekent dat zij invloed hebben op de organisatie. Ook hebben werknemers met een aandeel het recht om de jaarrekening te ontvangen.

Certificaten van aandelen

Wilt u dat uw werknemers geen zeggenschap hebben? Dan zijn certificaten van aandelen een – veel voorkomende – manier van een werknemersparticipatie. In dat geval worden de aandelen in een opgerichte stichting geplaatst. Deze stichting heeft de zeggenschap over de aandelen en het bestuur van deze stichting oefent de stemrechten uit. Er is in dat geval sprake van een zogenaamde ‘Stichting Administratiekantoor (STAK)’. Een nadeel daarvan is dat er meer administratieve handelingen aan vast zitten.

Opties

Een derde manier van werknemersparticipatie zijn opties. Een optie is het recht om een aandeel te kopen tegen een overeengekomen vastgestelde uitoefenprijs. Wanneer de koers van een aandeel stijgt, kan het voor de werknemer interessant zijn om de optie te gebruiken (uit te oefenen) en de aandelen te kopen.

Winstdeling

Nog een manier van een werknemersparticipatie is winstdeling. Dit is een simpele manier omdat (een deel van) de winst wordt gedeeld over de werknemers. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om alle werknemers eenzelfde percentage te geven van de winst, maar ook om de percentages te koppelen aan de prestaties of positie van werknemers. Ook kunt u vast laten leggen dat er geen uitkering is als er geen winst wordt gemaakt. Anders dan bij certificaten of aandelen deelt de werknemer hier niet in de waardestijging van het bedrijf.

Stock Appreciation Rights (SARs)

Met een Stock Appreciation Right (SAR) kunnen werknemers profiteren van de waardeontwikkeling van de organisatie. Het verschil met aandelen of certificaten is dat de werknemer geen mede-eigenaar wordt en ook geen invloed kan uitoefenen.

Wanneer een werknemer een SAR heeft, dan heeft hij of zij een vordering op de werkgever. Het wordt daarom ook wel eens een ‘virtueel’ aandeel genoemd. De SAR wordt berekend volgens een formule, bijvoorbeeld door 1% aan te houden. Stel dat de SAR wordt toegekend en de waarde van de onderneming wordt geschat op 1 miljoen. Dan is de SAR op dat moment € 10.000 waard. Wanneer de werknemer na vijf jaar zijn vorderingsrecht uitoefent en de onderneming is op dat moment 4 miljoen waard, dan ontvangt de werknemer € 40.000.

U kunt afspraken maken in een SAR-overeenkomst over de voorwaarden. Bijvoorbeeld over het uitoefenen van de vordering en de minimale aantal jaren in loondienst. Ook kunt u er voor kiezen om de opbouw van een SAR over een aantal jaren te spreiden.